Cmolas to duża lasowiacka wieś, która znajduje się w obrębie północno-zachodniej części Podkarpacia, w powiecie kolbuszowskim, rozciągnięta na osi wschód-zachód Płaskowyżu Kolbuszowskiego, z bogatą historią sięgającą XV wieku. Pierwotnie nosiła nazwę Ciemnolas, a jej rozwój związany jest z rodami Mieleckich, Lubomirskich i Tyszkiewiczów.  Aktualnie Cmolas zamieszkuje 3033 osoby.

Cmolas charakteryzuje się zróżnicowaną architekturą budowalną, w której dominują zarówno zabytki, jak i nowoczesne elementy infrastrukturalne. Znajdują się tu istotne placówki, które wspierają mieszkańców pod względem społecznym, zdrowotnym, kulturalnym i rekreacyjnym. Każda z tych instytucji odgrywa ważną rolę w życiu lokalnej społeczności, oferując szeroki zakres usług i działań.

Historia Cmolasu związana jest nieodłącznie z miejscem sprawowania kultu religijnego tj. Sanktuarium Przemienienia Pańskiego. Jednym z najważniejszych zabytków jest Kościółek Przemienienia Pańskiego. To drewniana świątynia wzniesiona w 1674 roku o charakterystycznej architekturze sakralnej, która odzwierciedla tradycyjne formy budownictwa kościelnego w regionie. Wnętrze kościoła jest bogato zdobione, z charakterystycznym ołtarzem oraz malowidłami, które nawiązują do lokalnych tradycji religijnych. Kościółek ten pełnił funkcje kościoła parafialnego do 1961 roku kiedy ukończono budowę nowego – murowanego kościoła pw. Przemienienia Pańskiego zlokalizowanego blisko zabytkowego Kościółka. Na przyległym terenie powstał także plac odpustowy i jeden z największych w Polsce Ołtarzy Polowych.

W Cmolasie znajdują się również wszystkie instytucje niezbędne do prawidłowego funkcjonowania jej mieszkańców tj: Szkoła Podstawowa, a także przedszkola, które oferują nowoczesne warunki nauki i opieki nad dziećmi, Gminna Biblioteka Publiczna, Samorządowy Ośrodek Kultury, gdzie odbywają się liczne wydarzenia kulturalne, takie jak koncerty, wystawy, warsztaty artystyczne oraz spotkania lokalnej społeczności, Stowarzyszenie Rozwoju Gminy Cmolas, Ośrodek Zdrowia, Urząd Gminy i Zakład Usług Komunalnych.

W zakresie infrastruktury sportowej i rekreacyjnej w Cmolasie ważnym miejscem jest Ośrodek Wypoczynku i Rekreacji, który oferuje  bogatą infrastrukturę rekreacyjną, w tym pełnowymiarową krytą pływalnię ze zjeżdżalnią oraz sauną, halę widowiskowo - sportową, boiska sportowe, plac zabaw oraz siłownię plenerową. Na terenie Ośrodka organizowane są wydarzenia sportowe, które przyciągają nie tylko lokalną społeczność, ale również gości z całej Polski. Jednym z najbardziej znanych cyklicznych wydarzeń organizowanych w Cmolasie jest Ogólnopolski Turniej Tańca. Turniej jest okazją do spotkania miłośników tańca, a także do promocji Cmolasu na arenie krajowej.

Cmolas aktywnie angażuje się także w zachowanie swojego dziedzictwa kulturowego oraz wspiera inicjatywy społeczne, które wzmacniają więzi między mieszkańcami. W Cmolasie działa kilka lokalnych organizacji i stowarzyszeń takie jak np.: Zespół Ludowy „Cmolasianie”, Koło Gospodyń Wiejskich, Ochotnicza Straż Pożarna (OSP), Klub Sportowy Tempo Cmolas i Oldboy Tempo, które promują życie kulturalne, społeczne i sportowe, poprzez organizację lokalnych wydarzeń, takich jak festyny, kiermasze i turnieje przyczyniając się do utrzymania tożsamości kulturowej wsi.

W Cmolasie ważną rolę pełni także Dom Pomocy Społecznej Caritas, znany jako Dom Seniora, który zapewnia opiekę osobom starszym i wymagającym wsparcia w codziennym życiu. Ośrodek ten oferuje miejsce do zamieszkania oraz profesjonalną opiekę medyczną, wsparcie terapeutyczne oraz różne formy aktywizacji seniorów.

Wieś jest dobrze skomunikowana, sieć dróg gminnych i powiatowych przebiegających przez obszar wsi zapewnia łatwy dojazd do wszystkich miejscowości Gminy Cmolas i obszarów sąsiednich. We wsi znajduje się również linia kolejowa nr 71: Ocice – Rzeszów Główny. Wieś jest wyposażona w dobrze rozwiniętą infrastrukturę techniczną, jest zwodociągowana i zelektryfikowana oraz w części skanalizowana, a także posiada dostęp do sieci gazowej. Cmolas ciągle inwestuje w infrastrukturę drogową i bezpieczeństwo mieszkańców. W miejscowościach wybudowane są chodniki, które poprawiają bezpieczeństwo pieszych.

Oświetlenie uliczne zostało zmodernizowane, co przyczynia się do lepszej widoczności i bezpieczeństwa w porach wieczornych.

Cmolas charakteryzuje się szczególną dbałością o estetykę krajobrazu wiejskiego, zarówno w kontekście przestrzeni prywatnych, jak i publicznych. Mieszkańcy oraz władze gminy dbają zarówno o estetykę przestrzeni wiejskiej, jak i o ekologiczne aspekty zarządzania środowiskiem, a dodatkowo wdrożony monitoring powietrza we wsi  pozwala mieszkańcom na większą świadomość ekologiczną. Zadbane posesje, czyste tereny zielone oraz naturalne krajobrazy tworzą harmonijny obraz wsi, w której równocześnie rozwija się infrastruktura i dbałość o środowisko.

Cmolas to wyjątkowa wieś na Podkarpaciu, bogata historia, piękne zabytki, a także nowoczesna infrastruktura i liczne inicjatywy społeczne tworzą niepowtarzalną atmosferę tej podkarpackiej wsi. Odwiedź Cmolas i odkryj jego piękno – zapraszamy serdecznie!